Oblasť západného Slovenska v 9. storočí tvorila spolu s Moravou jedno z dvoch kľúčových území, ktoré tvorili tzv. jadro Veľkej Moravy – prvého politického útvaru stredoeurópskych Slovanov, ktorý mal reálnu šancu stať sa štátom. Ako sa však zdá, skutočný stavebný boom v obrannej architektúre na západnom Slovensku nastal až v druhej polovici 9. storočia, najmä na konci tohto obdobia. Čo je ešte dôležitejšie, politický pád Veľkej Moravy okolo roku 907 v prípade územia Slovenska vôbec neznamenal kultúrny úpadok a kolaps obrannej infraštruktúry. Aké podmienky (kultúrne, geografické) stáli za takýmto modelom a prečo v mnohých ohľadoch prebiehal odlišne od zaužívaného vzoru vývoja a zániku Veľkej Moravy?

Témou prednášky budú výsledky poslednej dekády výskumu včasnostredovekých hradísk na Slovensku. Ten sa zameriaval predovšetkým na určenie dynamiky vývoja hradísk v 8. až 10. storočí, najmä na ich chronológiu a funkciu jednotlivých objektov. Príkladmi poslúžia aglomerácie hradísk v Bojnej, Pobedime, Nitre a ďalšie lokality.

Tento výstup je financovaný z operačného programu Jan Amos Komenský, projektu "MSCAfellow7_MUNI“ (reg. č. CZ.02.01.01/00/22_010/0008854)

Obszar zachodniej Słowacji w 9. w. stanowił, obok Moraw, jeden z dwóch kluczowych terenów tworzących tzw. jądro Wielkich Moraw – pierwszego organizmu politycznego środkowoeuropejskich Słowian, który miał realną szansę stać się państwem. Jak się jednak wydaje, z prawdziwym boomem budowlanym w architekturze obronnej na zachodniej Słowacji mamy do czynienia dopiero w 2. połowie 9. w., a w szczególności pod koniec tego stulecia. Co istotniejsze, upadek polityczny Wielkich Moraw około roku 907 w przypadku ziem słowackich wcale nie skutkował upadkiem kulturowym i załamaniem się infrastruktury obronnej. Jakie warunki (kulturowe, geograficzne) stały za takim modelem i dlaczego w wielu względach przebiegał on różnie od utartego schematu rozwoju i upadku Wielkich Moraw?

Tematem wykładu będą wyniki ostatnich kilkunastu lat badań nad wczesnośredniowiecznymi grodziskami na Słowacji. Skupiały się one przede wszystkim na próbie ustalenia dynamiki rozwoju budownictwa grodowego w 8.– 10. w., a przede wszystkim jej chronologii i funkcji poszczególnych obiektów. Przykładami służyć będą: aglomeracja grodzisk w Bojnej, Pobedim, Nitra i inne stanowiska.